مسجد جامع اردستان به همدم بازارچه و مکتب مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد متصل به آن، با مساحتی حدود ۳۴۰/۸۵ متر مربع مشمول فضاهای زیادی میباشد.
مسجد اكنون دارنده صحنی مركزی میباشد كه با شبستانهایی تسلط گردیده و گنبد منزل‌ای با حیاط تعالی شبستان جنوبی آن‌را تشكیل میدهد.
ایوانهایی با شكوه و گران قدر در مركز دیگر جناح‌های مسجد جامع اردستان استقرار یافته‌اند.
تراس سمت قبله و نیز گنبد منزل مسجد جامع اردستان بر مبنای كتیبه‌های جان دار در سالهای ۵۵۳-۵۵۵ق ساخته گردیده‌اند.
ایوانهای دیگر سوای شک آدرس مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد وتردید پوششهای صفوی دارا هستند و همانطور كه كتیبۀ كوچكی در مركز گیلویی حیاط شمالی با تاریخ ۹۴۶ق به‌روشنی تأكید می‌كند، دست‌كم در اوایل دورۀ صفویه نوسازی گردیده میباشد.
دیگر بخشهای شبستانها تركیبی از طاقهای گنبدی و گهواره‌ای میباشد و بیشتر طاقهای گهواره‌ای با اضافه کردن كمرپوشهای گنبدی یا این که تركین به‌شکل دو طبقه در آمده‌اند.
فضاهای خدماتی و ارتباطی مسجد جامع اردستان همانند توالت، در دورترین نقطه از شالوده مرکزی جایابی گردیده اند.
به جهت تغییرات بسیار فضایی طی زمان های متفاوت در‌این مسجد و تبدیل قسمت میانی شبستانها به حیاط، فضاهای کوچک و به ظواهر فارغ از کاربری ، در مسجد ساخت‌و‌ساز گردیده اند.
ورودیهای مسجد جامع اردستان آنچه سبب ساز رابطه سفت مسجد با بناهای پیرامونش گشته، پنج درآیگاه میباشد که از روش نماسازی تاحدودی بر آن ها تأکید گردیده است.
درآیگاه جنوب غربی مسجد جامع اردستان براساس حفریات و امتداد تزئینات آن با دیوار مجاورش، قادر است دیرین ترین درآیگاه مسجد باشد.
بیشتر تزئینات آن، نقوشی میباشد که با خشت پیش بر انجام گردیده اند.
تزئینات آجری این ورودی تا حدودی یادآور سردرمسجد جورجیر (آل بویه) میباشد.
مسجد جامع اردستان ابتدا در کلیه جهات، دارنده شبستان ردیف دار بوده میباشد.
وسیع ترین شبستان مسجد، شبستان جنوبی میباشد که طبق کتیبه گنبدخانه، ابوطاهر سال ۵۵۳ هـ.ق . آن را سازه نموده است.
در پایین محوطه تراس مسجد جامع اردستان ، فضایی چهارگوش با دو محراب وجود دارااست.
گنبدخانه در امتداد اساس شمالی جنوبی رزرو مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد و پشت تراس اساسی با فضایی چهارگوش به بعد ها ۹ ٫ ۳۳ با طول کف تا ذیل گنبد داخلی نزدیک به ۱۹ متر واقع گردیده است.
کتیبه درون گنبد اردستان که بعداز آیه بسم ا … ، اولِ آیه ۱۸ سوره توبه به مداد نسخه ها و با گچبری ایفا گردیده، به این تفصیل با رسیدگی های می دانی، پله ای در دیواره غربی دالان جنوب غربی شناسایی شد.
امروزه به دلایلی نامشخص پله های اول حذف و انتهای این پله ها نیز بسته گردیده اندبا دقت به گروه راه و روش پله ها و اینکه در جناح غربی فقط یک رویه پله برای دسترسی وجود داراست، احتمال می رود که راه و روش پله حذف گردیده دومی رابطه عمودی این جناح بوده میباشد.
قاعدتاً این شرکت پیوندها عمودی، در یک مجال ساخته نشده اند درواقع، هر مورد در زمان توسعه مسجد و خلال ساخت و ساز نیم طبقه در جناح خویش همینطور براساس نیاز درست شماره تلفن مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد شده اند.
مسجد جامع اردستان به همدم بازارچه و مکتب مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد متصل به آن، با مساحتی حدود ۳۴۰/۸۵ متر مربع مشمول فضاهای زیادی میباشد.
مسجد اكنون دارنده صحنی مركزی میباشد كه با شبستانهایی تسلط گردیده و گنبد منزل‌ای با حیاط تعالی شبستان جنوبی آن‌را تشكیل میدهد.
ایوانهایی با شكوه و گران قدر در مركز دیگر جناح‌های مسجد جامع اردستان استقرار یافته‌اند.
تراس سمت قبله و نیز گنبد منزل مسجد جامع اردستان بر مبنای كتیبه‌های جان دار در سالهای ۵۵۳-۵۵۵ق ساخته گردیده‌اند.
ایوانهای دیگر سوای شک آدرس مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد وتردید پوششهای صفوی دارا هستند و همانطور كه كتیبۀ كوچكی در مركز گیلویی حیاط شمالی با تاریخ ۹۴۶ق به‌روشنی تأكید می‌كند، دست‌كم در اوایل دورۀ صفویه نوسازی گردیده میباشد.
دیگر بخشهای شبستانها تركیبی از طاقهای گنبدی و گهواره‌ای میباشد و بیشتر طاقهای گهواره‌ای با اضافه کردن كمرپوشهای گنبدی یا این که تركین به‌شکل دو طبقه در آمده‌اند.
فضاهای خدماتی و ارتباطی مسجد جامع اردستان همانند توالت، در دورترین نقطه از شالوده مرکزی جایابی گردیده اند.
به جهت تغییرات بسیار فضایی طی زمان های متفاوت در‌این مسجد و تبدیل قسمت میانی شبستانها به حیاط، فضاهای کوچک و به ظواهر فارغ از کاربری ، در مسجد ساخت‌و‌ساز گردیده اند.
ورودیهای مسجد جامع اردستان آنچه سبب ساز رابطه سفت مسجد با بناهای پیرامونش گشته، پنج درآیگاه میباشد که از روش نماسازی تاحدودی بر آن ها تأکید گردیده است.
درآیگاه جنوب غربی مسجد جامع اردستان براساس حفریات و امتداد تزئینات آن با دیوار مجاورش، قادر است دیرین ترین درآیگاه مسجد باشد.
بیشتر تزئینات آن، نقوشی میباشد که با خشت پیش بر انجام گردیده اند.
تزئینات آجری این ورودی تا حدودی یادآور سردرمسجد جورجیر (آل بویه) میباشد.
مسجد جامع اردستان ابتدا در کلیه جهات، دارنده شبستان ردیف دار بوده میباشد.
وسیع ترین شبستان مسجد، شبستان جنوبی میباشد که طبق کتیبه گنبدخانه، ابوطاهر سال ۵۵۳ هـ.ق . آن را سازه نموده است.
در پایین محوطه تراس مسجد جامع اردستان ، فضایی چهارگوش با دو محراب وجود دارااست.
گنبدخانه در امتداد اساس شمالی جنوبی رزرو مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد و پشت تراس اساسی با فضایی چهارگوش به بعد ها ۹ ٫ ۳۳ با طول کف تا ذیل گنبد داخلی نزدیک به ۱۹ متر واقع گردیده است.
کتیبه درون گنبد اردستان که بعداز آیه بسم ا … ، اولِ آیه ۱۸ سوره توبه به مداد نسخه ها و با گچبری ایفا گردیده، به این تفصیل با رسیدگی های می دانی، پله ای در دیواره غربی دالان جنوب غربی شناسایی شد.
امروزه به دلایلی نامشخص پله های اول حذف و انتهای این پله ها نیز بسته گردیده اندبا دقت به گروه راه و روش پله ها و اینکه در جناح غربی فقط یک رویه پله برای دسترسی وجود داراست، احتمال می رود که راه و روش پله حذف گردیده دومی رابطه عمودی این جناح بوده میباشد.
قاعدتاً این شرکت پیوندها عمودی، در یک مجال ساخته نشده اند درواقع، هر مورد در زمان توسعه مسجد و خلال ساخت و ساز نیم طبقه در جناح خویش همینطور براساس نیاز درست شماره تلفن مسجد الزهرا احمد‌آباد مشهد شده اند.
کاشی معقلی در معماری مسجد